To odkrycie stało w sprzeczności z wieloma ówczesnymi naukami i praktykami Kościoła, zwłaszcza z odpustami, które sugerowały, że można „kupić” sobie przebaczenie. Luter, jako profesor teologii, postanowił wyrazić swój sprzeciw – 31 października 1517 roku opublikował 95 tez, w których nawoływał do debaty i reformy Kościoła.
Choć nie zamierzał tworzyć nowego wyznania, jego wystąpienie dało początek Reformacji, która objęła nie tylko życie religijne, ale także społeczne, kulturalne i polityczne całej Europy.
Luter podkreślał:
autorytet Pisma Świętego jako jedynego źródła wiary (Sola Scriptura),
usprawiedliwienie jedynie przez wiarę (Sola Fide),
zbawienie jako dar łaski Bożej (Sola Gratia).
Tłumacząc Biblię na język niemiecki, uczynił ją dostępną dla zwykłych ludzi. Uważał, że każdy chrześcijanin ma prawo sam czytać i rozumieć Słowo Boże – co położyło fundament pod rozwój oświaty i kultury protestanckiej.
Dziś Marcin Luter jest znany na całym świecie jako inicjator Reformacji i ojciec protestantyzmu. Jego życie i dzieło przypominają, że Kościół potrzebuje ciągłej odnowy i powrotu do Ewangelii.
Jego przesłanie pozostaje aktualne: wiara, nadzieja i łaska nie są zasługą człowieka, lecz darem Boga.